‘Integriteit gaat over de vraag waar je met elkáár de grens trekt’

Nieuws

29/1/2025

-

Elise Spiering

Hoe schenk je als organisatie op de juiste manier aandacht aan integriteit? Leonie Heres, bijzonder hoogleraar Integriteit, deelt haar inzichten.

Leonie Heres is universitair hoofddocent Bestuurskunde aan de Vrije Universiteit en bijzonder hoogleraar Integriteit van het lokaal bestuur aan de Erasmus Universiteit. Ze heeft in de loop der jaren aardig wat definities van integriteit voorbij zien komen en het is voor veel organisaties nog steeds niet duidelijk wat integriteit precies inhoudt. Volgens Leonie gaat integriteit over het handelen naar de morele normen en waarden die relevant en algemeen geldend zijn voor de rol die iemand vervult. Daarbij draait het niet alleen om iemands persoonlijke opvattingen of de waarden van de organisatie, maar ook – en vooral – om de morele verwachtingen die de samenleving heeft van de functie.

 

Wanneer is iets integer?

Of iets integer is of niet, hangt volgens Leonie af van de tijd, plaats en persoon. Het antwoord haal je niet uit een gedragscode of protocol. Integriteit gaat vaak over het grijze gebied, over de vraag waar je met elkáár de grens trekt. “Daar moet je als leidinggevenden samen met je mensen grip op zien te krijgen,” stelt Leonie. “De valkuil is dat je al snel denkt dat het met de integriteit op de werkvloer wel goed zit. Ook leidinggevenden stappen daardoor soms wat makkelijk over het thema heen. En als er al aandacht voor is, dan is het vaak vooral op de momenten dat het misgaat.”

 

Lees ook: ‘Wanneer schend je de integriteit van een organisatie?’

 

Ga het gesprek aan

“Daarom adviseer ik om het gesprek over integriteit te verbinden aan alledaagse, concrete situaties en besluitvormingsmomenten in en rondom het werk. Stel elkaar open en nieuwsgierige vragen. Bespreek van daaruit ook welke principes je met elkaar wilt hooghouden. Zo krijg je verschillen in opvattingen in beeld. Daarbij kan de uitkomst overigens ook zijn dat je het niet met elkaar eens bent over waarde grens precies ligt, maar elkaars grenzen wel beter kent en daar rekening mee kunt houden.”

 

Leidinggeven aan integriteit

Maar hoe creëer je als leidinggevende nu ruimte voor het gesprek over integriteit? “Het organiseren van reflectie moet een prioriteit zijn,” zegt Leonie. “Die reflectie kun je vrij eenvoudig inbouwen in je overlegstructuur. Bijvoorbeeld door bij elk overleg steeds iemand anders te vragen om alle aannames te bevragen, argumenten kritisch tegen het licht te houden en morele beren op de weg te signaleren. Het mooie daarvan is dat het werken aan integriteit onderdeel wordt van ieders rol, en dus van de groepsstructuur. Daardoor is iedereen in het vervolg sneller geneigd om de morele vragen te stellen. Leidinggeven aan integriteit draait dus om ruimte creëren.”

 

Lees ook: vertrouwenspersoon en wetgeving

 

Iedereen heeft morele dilemma’s

“Laat daarnaast zien dat je als leidinggevende zelf ook met morele dilemma’s en vragen worstelt, en dat je openstaat voor andere geluiden,” aldus Leonie. “Het is niet aan een leidinggevende om te bepalen wat goed of fout is. Dat bepaal je als collectief. Maar je kunt er wel de regie in nemen, door een omgeving te creëren waarin de morele normen met elkaar worden bewaakt en waar nodig herijkt.”

 

Een gesprek maakt zoveel meer duidelijk

Wil je als leidinggevende het gesprek aangaan over integriteit, maar weet je niet precies hoe? Of wil je als organisatie een voorlichting voorpersoneel over dit onderwerp? Neem eenvoudig contact met ons op door te bellen: 06- 202288 45 of door te mailen: contact@anderewending.nl 

Kijk voor meer informatie op: www.anderewending.nl

Bron: Algemene bestuurdersdienst, 10 december 2024

Elise Spiering

Zodra mensen met verschillende wereldbeelden door één deur moeten, is het niet vreemd dat frictie ontstaat op de werkvloer. Ik ben geïnteresseerd in ieders eigen en unieke verhaal en bied graag begeleiding en ondersteuning tijdens het oplossen van arbeidskwesties.